Żegnamy dziś kolegę Stanisława Wyciszczaka. Nie da się opowiedzieć o tak bogatym życiu w paru zdaniach, ale w imieniu Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej postaram się przedstawić jego życiorys ściśle związany z naszą organizacją.

Urodził się 3 sierpnia 1930 r. w Tarnowskich Górach. Ukończył wyższe studia ekonomiczne, a także Państwowe Studium Pedagogiczne. Swoje życie zawodowe związał z Hutą Cynku i Ołowiu Miasteczko Śląskie, gdzie pracował jako Kierownik ds. Zatrudnienia i Płac. Był rezerwistą wojskowym, miał prawo do stopnia oficerskiego – kapitana rezerwy.

W 1953 r. został jednym ze współzałożycieli Komitetu dla Spraw Historii i Zabytków Ziemi Tarnogórskiej, przekształconego 7 lat później w Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej. Przez wiele lat pełnił funkcję Wiceprzewodniczącego i Członka Zarządu SMZT oraz Kierownika Sekcji Historycznej. W latach 1993 – 1994 był Przewodniczącym Zarządu.

Od 1954 r. organizował popularne w mieście spotkania odczytowo-dyskusyjne, tzw. Czwartki Tarnogórskie (niespełna 2 tygodnie temu odbyło się już 379 takie spotkanie). W jego ogrodzie narodził się pomysł dot. święta miasta. Jak wspominał, to właśnie jemu jako jednemu z pierwszych Antoni Gładysz przedstawił pomysł organizacji takiego wydarzenia. W latach 1957 – 1988 r. kolega Wyciszczak aktywnie włączał się w organizację trzydniowych „Dni tarnogórskich Gwarków”, ze znaną w całym kraju paradą historyczną. W ramach festiwalu, od 1961 r., organizował tradycyjne konferencje naukowe, popularnonaukowe oraz sesje poświęcone historii miasta, regionu i górnictwu kruszcowemu.

Dorobkiem tych konferencji są opracowywane przez śp. Wyciszczaka specjalne publikacje wydawane przez stowarzyszenie, zawierające materiały pokonferencyjne. Jako aktywny propagator wiedzy o historii i tradycjach miasta, jego zabytkach, wydał pierwszy „Przewodnik historyczny po mieście i zabytkach Tarnowskich Gór” (1975) . W „Vademecum Przewodnika” wydanego w 1978 r. dla województwa katowickiego przez oddział PTTK w Katowicach, opublikował historię Tarnowskich Gór. Jest autorem pierwszej oficjalnej publikacji SMZT z 1979 r. pt. „Tarnowskie Góry” rysunkami prof. Wernera Lubosa.

Na swoim koncie ma kilkadziesiąt publikacji związanych z tematyką historii miasta i regionu. W 1993 r., razem z Markiem Kandzią, opracował publikację „ Tarnowskie Góry – miasto gwarków”, a także album „Srebrna Droga”, w której zamieścił historię „Wolnego Miasta Górniczego Tarnowskie Góry”. W latach 1992- 2012 spod jego pióra wyszły kolejne „Przewodniki Tarnogórskie” (4 edycje), w nakładzie przeszło 35 tys. szt. Przewodnik zawiera najważniejsze wiadomości o historii miasta i regionu, a także wykaz najciekawszych zabytków miasta. Stanisław Wyciszczak stał się jednym z głównym autorów opracowanej monografii „Historia Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej” obejmującej działalność tej organizacji w latach 1953 – 2014 oraz szeregu publikacji biograficznych postaci i osób szczególnie zasłużonych dla Tarnowskich Gór – poety Bolesława Lubosza, sztygara i pierwszego Przewodniczącego Zarządu SMZT Alfonsa Kopii, badacza dziejów prof. Józefa Piernikarczyka, kronikarza Jana Nowaka, inż. Feliksa Piestraka – dyrektora tarnogórskiej Szkoły Górniczej, ks. Dr Jerzego Pawlika – duszpasterza i krajoznawcy, Alojzego Niedbały – rzeźbiarza gwarków tarnogórskich, Bonifacego Wyciszczoka – pierwszego po I wojnie światowej polskiego naczelnika parowozowni.

Nie bał się także pracy fizycznej. Dzwonnica Gwarków stojąca w centrum miasta to również jego dzieło, który razem z kolegami w 1955 r. postawił ją na Placu Gwarków, a od lat 60. był społecznym opiekunem tego zabytku.

Przez wiele lat (1957 – 1969) był jednym z pierwszych uprawnionych przewodników po Sztolni Czarnego Pstrąga. Po kilkunastu latach oprowadzania turystów wolał jednak poświęcić się edukowaniu swoich następców. Był wieloletnim prelegentem na wykładach. Opowiadał o historii miasta i jego zabytkach na kursach przewodników po Zabytkowej Kopalni Srebra i Sztolni Czarnego Pstrąga. Z jego inicjatywy Stowarzyszenie umieściło w mieście wiele tablic pamiątkowych osób, wydarzeń ważnych w życiu miasta.

Za swoją działalność został odznaczony wieloma medalami, krzyżami, odznakami za zasługi dla kraju, regionu, miasta, które warto w tym miejscu wymienić:

KRZYŻ KAWALERSKI ORDERU ODRODZENIA POLSKI, POLONIA RESTITUTA (1984)

SREBRNY KRZYŻ ZASŁUGI (1979)

ODZNAKA „ZASŁUŻONY DZIAŁACZ KULTURY” PRZYZNAWANE PRZEZ MINISTRA KULTURY I SZTUKI (1973)

ODZNAKA TYSIĄCLECIA PAŃSTWA POLSKIEGO (1966)

ZŁOTA ODZNAKA HONOROWA ZA ZASŁUGI DLA WOJ. ŚLĄSKIEGO (2017)

ZŁOTA ODZNAKA ZASŁUŻONEGO DLA WOJEWÓDZTWA KATOWICKIEGO (1971)

SREBRNA ODZNAKA ZASŁUŻONEGO DLA WOJEWÓDZTWA KATOWICKIEGO (1964)

SREBRNE SKRZYDŁO – NAGRODA BURMISTRZA TARNOWSKICH GÓR, KTÓRĄ OTRZYMUJĄ OSOBY SZCZEGÓLNIE ZASŁUŻONE DLA MIASTA

NAGRODA BURMISTRZA TARNOWSKICH GÓR W DZIEDZINIE KULTURY ZA CAŁOKSZTAŁT DZIAŁALNOŚCI NA RZECZ ROZWOJU KULTURY I HISTORII TARNOWSKICH GÓR

ZŁOTA ODZNAKA HONOROWA POLSKIEGO TOWARZYSTWA EKONOMICZNEGO (1975)

SREBRNA ODZNAKA HONOROWA POLSKIEGO TOWARZYSTWA EKONOMICZNEGO (1975)

ZŁOTA ODZNAKA ZASŁUŻONY DZIAŁACZ LIGI OBRONY KRAJU (1977)

BRĄZOWY MEDAL ZA ZASŁUGI DLA LIGI OBRONY KRAJU

BRĄZOWY MEDAL ZA ZASŁUGI DLA OBRONNOŚCI KRAJU

ODZNAKA KRAJOZNAWCA-TURYSTA ZIEMI TARNOGÓRSKIEJ

Do końca z wielką pasją opowiadał o swoim długim bogatym życiu. Życiu społecznika. Wszystko co robił, robił dla miasta, jego mieszkańców i młodszych pokoleń. Często mawiał, że nie zbudujemy naszej przyszłości, jeśli nie znamy naszej przeszłości. Ojciec założyciel SMZT, dobry duch organizacji, skarbnica wiedzy, legenda naszego miasta, wyjątkowy przyjaciel, niedościgniony wzór… Po prostu wspaniały człowiek.

Na pytanie, czy miasto Tarnowskie Góry byłoby takie samo, gdyby nie istniało Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, bez zawahania odpowiedział NIE. Na pytanie, czy SMZT, czy nasza tarnogórska ziemia, czy my sami wyglądalibyśmy tak samo, gdyby nie Stanisław Wyciszczak, bez zawahania odpowiadamy NIE.

Msza święta pogrzebowa została odprawiona w kościele pw. Matki Bożej Królowej Pokoju w Tarnowskich Górach. Został pochowany na cmentarzu przy kościele św. Anny w Tarnowskich Górach. Zgodnie z jego wolą podczas swojej ostatnie “podróży” z kościoła na cmentarz, samochód przejechał ul. Gliwicką obok siedziby stowarzyszenia. Na koniec Miłośnicy upamiętnili ostatniego z założycieli organizacji przy Dzwonnicy Gwarków, którą razem z kolegami w 1955 r. kolega Wyciszczak postawił na Placu Gwarków i której od lat 60. był społecznym opiekunem.