Wydany przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej katalog przedstawia wyniki wieloletnich badań, dofinansowanych przez Województwo Śląskie, prowadzonych głównie na terenie powiatu tarnogórskiego. Publikację, SMZT udostępnia bezpłatnie zainteresowanym osobom w swojej siedzibie przy ul. Gliwickiej 2 w Tarnowskich Górach.
Oprócz materiałów przedstawionych w lutym tego roku na wystawie, zawiera on opis 10-letnich badań prowadzonych w latach 2007 – 2016 przez wydawcę katalogu, a także pracownię ekologiczną PBiEE”EKOPOMIAR” z Gliwic, Instytut Archeologii i Etnologii PAN z Warszawy, Politechnikę Śląską, Uniwer-sytet Śląski i Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN Zabrze, które podjęły badania weryfikujące wyniki.
Badany obszar jest niezwykle cenny dla nauki. Zachowały się tam bowiem holoceńskie torfowiska, graniczące bezpośrednio z wychodniami skał kruszconośnych. Przez teren dodatkowo przebiega granica pomiędzy zlewnią Wisły i Odry. Naukowcy biorący udział w projekcie podkreślają, że w takiej sytuacji erozja naturalna gruntu odsłaniała minerały skał kruszconośnych takich jak malachit, kupryt, samorodki metali szlachetnych, hematyt (ochrę czerwoną), galenę srebronośną i rudy cynku, które występują na tym obszarze.
Zanieczyszczenia wytwarzane w wyniku działalności dawnych społeczności na badanym obszarze, osadzone w różnowiekowych warstwach torfowisk, pozwoliły wnioskować o możliwych metodach ich wykorzystywania w przeszłości, co rzuca nowe światło na pradzieje ludności obszaru wyżynnego Europy Środkowej.
Wydany przez SMZT katalog podzielony jest na następujące działy: „Czytanie torfowisk”, „Sekrety pradawnej metalurgii”, „Huty Miasteczka Śląskiego” i „Kopacze srebra ze wsi Zversov”. W działach „Silny wielce książę na Wiślech” i „Mnogość civitates Geografa Bawarskiego (845/846r.n.e.)”, poka-zano, wykorzystując publikowane wyniki innych badaczy oraz stosując zasadę tzw. brzytwy Ockhama, istotną rolę jakości gleb w poznawaniu przesłanek decydujących o historii społeczności praprzodków. Z kolei w dziale „Eksponaty” przedstawiono fotografie rud, kruszców, żużli i wytopków metali pozy-skanych w trakcie badań.
Sześćdziesięcioczterostronicowy katalog kończy dział „Opublikowane wyniki badań geochemicznych, mineralogicznych, geochronologicznych i archeologicznych dotyczące rozpatrywanego obszaru krusz-conośnego” z dwudziestoma pozycjami literatury.
Oprócz Centrum Kultury Śląskiej, wystawa była prezentowana w Miejskim Ośrodku Kultury w Miasteczku Śląskim oraz podczas Międzynarodowego Sympozjum Archeologicznego we Wrocławiu. Od 8 grudnia do 15 stycznia wystawę można oglądać w gmachu głównym Biblioteki Politychniki Śląskiej w Gliwicach. Przy okazji wernisażu prof. Adam Michczyński z Instytutu Fizyki Politechniki Śląskiej, wygłosił referat o datowaniu metodą radiowęglową C14.(smzt)
