Największym walorem Segietu jest las bukowy – najstarsze drzewa liczą nawet 150 lat i sięgają wysokości prawie 40 metrów. Historia ochrony Lasu Segieckiego jest ściśle związana z rozwojem górnośląskiego górnictwa kruszcowego, które na tym terenie istniało już w XIV w. Las rośnie na obszarze mocno przekształconym przez działalność górniczą, co w głównej mierze zadecydowało o jego włączeniu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2017 r. Rozszerzenie ochrony rezerwatowej, obowiązującej dotychczas na obszarze 24,29 ha, na jedno z najcenniejszych pod względem przyrodniczym miejsc w regionie było kwestią czasu.

– Głównym powodem poszerzenia rezerwatu jest potrzeba zachowania walorów kulturowych obszaru charakteryzującego się śladami długotrwałych przekształceń związanych z działalnością człowieka, w postaci dawnych wyrobisk górniczych rudy żelaza, galmanu, galeny, srebra, pozyskiwanych metodą odkrywkową – zauważa Mirosława Mierczyk-Sawicka, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach. – W nowym zarządzeniu przewidzieliśmy również zmianę celu ochrony obowiązującego w rezerwacie poprzez uzupełnienie przesłanek ochronnych także o względy społeczne oraz dodanie do przedmiotów ochrony dawnych wyrobisk górniczych. Zmiana ta ma na celu podniesienie rangi chronionego terenu, zwracając uwagę na historię prowadzonego na tym obszarze górnictwa odkrywkowego – dodaje.

Na terenie włączonym do rezerwatu znajdują się liczne drzewostany bukowe z domieszką jawora i świerka oraz innych gatunków liściastych, ponadto widoczne są tam niezliczone zapadliska, wykroty, głębokie leje (warpie), rumosz skalny, wały skały płonnej, usypiska i wystające z gruntu skały dolomitowe. Ponadto rezerwat obejmie zarastającą hałdę wapienia szarego.

Obserwacje tego terenu pozwoliły na wyszczególnienie wyjątkowych walorów przyrodniczych w tym występowanie chronionych gatunków roślin i zwierząt. Ze świata roślin na uwagę zasługują przede wszystkim storczyki takie jak obuwik pospolity oraz licznie występujące buławniki: mieczolistny, wielkokwiatowy i czerwony, które są wymienione w czerwonych księgach dla województwa śląskiego i Polski. Ponadto w Rezerwacie Segiet mamy jedyne na Wyżynie Śląskiej naturalne stanowisko tojadu dzióbatego, który jest rośliną górską.  Występuje tu 49 gatunków reprezentujących warstwę drzew i krzewów, 174 gatunki warstwy runa – krzewinki i zielne rośliny naczyniowe (w tym 18 gatunków chronionych), 11 gatunków paprotników i ponad 20 gatunków traw i turzyc. W sumie wszystkich przedstawicieli flory mamy ponad 250 gatunków. Wśród przedstawicieli fauny tereny te zamieszkują owady związane z martwym i rozkładającym się drewnem takie jak pachnica dębowa, ciołek matowy czy dyląż garbarz. Spotkamy tu licznie dzięcioły: czarne, zielone, zielonosiwe, duże, średnie i dzięciołki. W Segiecie występuje największa krajowa traszka, traszka grzebieniasta, która także znajduje się w czerwonej księdze naszego województwa. Przez ostatnie wieki Las Segiecki był przekształcany, eksploatowany i niszczony przez człowieka. Natura jednak powróciła na zdegradowany teren i dziś w samym sercu Śląska możemy podziwiać jej piękno i harmonię, a Rezerwat Segiet to wciąż, zdaniem wielu przyrodników, najcenniejszy las Wyżyny Śląskiej.

Rezerwat przyrody chroni obszar, który wyróżnia się spośród innych wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi bądź krajobrazowymi. Rolą rezerwatu jest ochrona ważnych dla środowiska ekosystemów, siedlisk, rzadkich, zagrożonych gatunków roślin, zwierząt, grzybów, a także elementów przyrody nieożywionej. Rezerwat ustanawiany jest na mocy zarządzenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska, który zatwierdza również dla niego plan ochrony. Jest to dokument zawierający m.in. cel ochrony i działania służące zachowaniu przedmiotu ochrony. W odrębnym zarządzeniu regionalny dyrektor ochrony środowiska może udostępnić dla ruchu rezerwat przyrody, o ile nie będzie to zagrażało zwierzętom, roślinom lub innym elementom chronionych tam ekosystemów. W rezerwatach obowiązują ograniczenia i zakazy służące ochronie przyrody i są one wymienione w art. 15 ustawy o ochronie przyrody.